De Zusters van O.L.V.-ten-Bunderen (vanaf omstreeks het jaar 1269)
Moorslede 1269-1578
Frankrijk 1578-1587
Ieper 1587-1785
Moorslede 1785-2004
Zonnebeke 2004 -
varia

 

   Zoek op deze site met FreeFind

 

beluister ClassicNL tijdens het surfen, 128 K stereo

De wijkscholen in Moorslede

Slyps Koekuit Drogenbroodhoek Kruiske Waterdam

kaart van Moorslede met de wijknamen en de geografische situering van de scholen
kaart van Moorslede met de wijknamen en de geografische situering van de scholen

In de tweede helft van de 19de en in het begin van de 20ste eeuw zijn in Moorslede enkele scholen opgericht, die intussen zijn verdwenen of overgenomen.

I. Slyps

Maria's School (links) en klooster (midden) bij de kapel van Slyps (1916)
Maria's School (links) en klooster (midden) bij de kapel van Slyps (1916)

De "Maria's School" (1856) in Slyps (nu een autonoom dorp Slypskapelle) is de eerste wijkschool in Moorslede. Ernaast staat van bij het begin ook een woonhuis voor de zusters. Omdat de school en het klooster samen een filiaal vormen (het eerste in een hele lange rij), afhankelijk van het moederklooster in Moorslede-centrum, wordt het ontstaan en de hele geschiedenis van de school in Slyps elders op deze website apart en uitvoerig behandeld, op de lijst van bijhuizen.

II. Koekuit

De Koekuit, Nachtegaalstraat 5-7
"De Koekuit", Nachtegaalstraat 5-7

De "St.-Jozefschool" aan "De Koekuit" (1875), Nachtegaalstraat 5-7.
In 1874 stemt moeder Nathalie Verhelst in met een wijkschool aan "den Couckuyt". Met dat doel stelt de plaatselijke kasteelheer Maximiliaan de Meulenaere een herberg "De Nachtegaal" ter beschikking, gelegen in de Puitstraat. Zijn dochter Isabelle doet een fondatie om het eeuwigdurende bestaan te verzekeren van de nieuwe school, die haar deuren opent op 1 mei 1875.

kasteel van Max. de Meulenaere aan 'de Koekuit' tijdens WO I
Het kasteel van Maximiliaan de Meulenaere aan "de Koekuit" tijdens WO I.
Het werd gebouwd in 1896, verwoest in 1917 en tussen 1926-29 heropgebouwd.

Naar het einde toe van de 19de eeuw is het schoolgebouw te klein en bovendien wat vervallen. Er komt een nieuwe school in de plaats, die op 30 september 1899 plechtig wordt ingewijd, en die plaats biedt aan 3 klassen: de bewaarschool en 2 lagere klassen.

Klasfoto met Zr Marie-Céleste (1947)
Klasfoto uit 1947 met Zr Marie-Céleste (foto: Willy Dewaele)

directrice Zr Lutgart met de kinderen van het 4e, 5de en 6de studiejaar (mei 1963)
directrice Zr Lutgart met de kinderen van het 4e, 5de en 6de studiejaar (mei 1963)

Hoog bezoek van bisschop De Smedt van Brugge (24 maart 1964)
Hoog bezoek van bisschop De Smedt van Brugge op 24 maart 1964.
Met Zr Adela, Zr Hilonia en pastoor Debeuf (foto: Gertrude Ghekiere)

De school overleeft de felle vijandelijkheden in de omgeving tijdens WO I (1914-18) niet. Het zal tot 1 oktober 1928 duren vooraleer een ander schoolgebouw in de plaats komt, in de Nachtegalenstraat, 1 km dichter bij de Gentstraat. Er wordt gestart met 2 klassen en met 2 zusters, o.w. Zr Marie-Céleste, die er 31 jaar les zal geven. Tijdens de inval van de Duitsers bij het begin van Wereldoorlog II (10 mei - 10 juni 1940) is de school tijdelijk gesloten. In 1971 worden de twee bestaande graadklassen uitgebreid tot drie.

Zr Denise (rechts) tijdens haar laatste schooljaar 1971-72
Zr Denise (rechts) met de leerlingen van haar laatste schooljaar 1971-72
(foto: Denise Verhaeghe)

het lerarenkorps van het schooljaar 2002-2003 (foto: Brigitte Dejonghe, 4de van links)
Het lerarenkorps van het schooljaar 2002-2003 (foto: Brigitte Dejonghe, 4de van links)

In 1972 verlaat Zr Denise als laatste religieuze de school. In 1978 wordt, met de steun van Ten Bunderen, een turnzaal gebouwd en in 1980 een kleuterklas. Het aantal leerlingen blijft zodanig uitbreiden in het begin van de jaren negentig dat men een container-klaslokaal op de speelplaats moet plaaten. De school - gelegen aan de Nachtegaalstraat nr 5 - vormt, samen met die van het klooster in het centrum, aan de Stationsstraat 49A, de "Vrije basisschool De Bunderboog", die op haar beurt deel uitmaakt van de "scholengemeenschap Moorsledegem".

Eind 2008 raakt bekend dat het schooltje, na 80 jaar, aan het einde van het lopende schooljaar helaas definitief zijn deuren moet sluiten. Door het geringe leerlingenaantal (11 kleuters en 39 leerlingen in de basisschool) volgen de kinderen nu al de lessen per graad, d.w.z. 2 leerjaren per klas. In het volgend schooljaar zou men zelfs verplicht zijn om 3 leerjaren onder te brengen in één klas. En dat is pedagogisch niet langer verantwoord. Het schooltje werd door de Zusters in erfpacht gegeven aan de scholengroep "Moorsledegem".
(gegevens van Norbert Vanoost, voorzitter van de v.z.w. "Vriendenkring de Koekuit", opgericht in 1973; de meeste foto's zijn ter beschikking gesteld via een vroegere onderwijzeres, Brigitte Dejonghe).

Op 10 februari 2011 werd het schoolgebouw verkocht aan een architecte, die, na de nodige renovatiewerken en herinrichting, er kwam wonen met haar gezin.

III. Drogenbroodhoek

de witte bungalow langs de Ieperstraat, aan de Drogenbroodshoek, op de plaats waar tot WO I de St.-Jansschool stond
de witte bungalow langs de Ieperstraat, aan de Drogenbroodhoek,
waar vanaf 1897 tot WO I de St.-Jansschool heeft gestaan

De "St.-Jansschool" op de "Drogenbroodhoek" (1897) in de Ieperstraat.
Op 16 juli 1896 sluit dir. Lescouhier van de zusters van Moorslede een overeenkomst met de rijke grootgrondbezitter Charles Cappelle-Verougstraete uit Menen, waarbij deze laatste de bouw financiert van een gemengde school in het gehucht de "Drogenbroodhoek". De arme kinderen zijn, op die uithoek van de parochie, op onderwijsvlak erg verwaarloosd. Op 6 september 1897 wordt de nieuwe wijkschool ingezegend door pastoor De Baeker van Moorslede. Bij de start van de lessen in oktober dagen er zo'n 75 leerlingen op en worden verdeeld over 3 klassen. Dagelijks gaan 3 zusters te voet vanuit het klooster in het centrum naar de "St.-Jansschool", ook wel "St.-Kruissschool" genoemd.

klas der 1ste-communicanten in 1914, met de zusters Josefine en Bonaventura
1ste-communicanten-klas in juni 1914, met Zr Josefine en Zr Bonaventura (foto: Gilbert Herman)

Volgens de wens van de milde schenker Charles Cappelle bidden de kinderen voortaan ter zijner intentie, elke dag 's morgens en 's avonds, samen een Onze Vader, een Weesgegroet, het "Glorie zij de Vader" en een kort schietgebed. Een keer per jaar mogen de leerlingen gaan wandelen in het bos rond Cappelle's nabijgelegen kasteel, aan de Wervikstraat, en er naar hartelust kastanjes rapen om ze thuis te poffen. In de Grote Oorlog (1914-18) ondergaat de school op de "Drogenbroodhoek" hetzelfde lot als héél Moorslede en omliggende. Ze wordt helemaal in puin geschoten en verdwijnt voorgoed in de annalen van de geschiedenis.

IV. Kruiske-Vierkaven

Het Kruiske, Kruiskedreef 2
de H. Familieschool op "'t Kruiske", Kruiskedreef 2 (1900 - 2001)

De "Heilige Familie"-school, op de wijk "Kruiske"-"Vierkaven" (1900).
Tijdens de 19de eeuw stappen de kinderen van "de Vierkaven" en "'t Kruiske" dagelijks twee keer weg en weer naar de school in het centrum van Moorslede. Ze doen 30 à 40 minuten over die afstand. De zusters besluiten in 1898 een wijkschool voor hen te bouwen, en kunnen daarbij rekenen op de financiële steun van alweer de rijke familie Cappelle-Vanderougstraete in Menen. De werken beginnen op 9 januari 1899 en een jaar later, op zondag 3 januari 1900, wordt de school plechtig ingewijd door pastoor De Baeker van Moorslede. 's Anderendaags, op de eerste schooldag, verwelkomen twee zusters de zowat 90 ingeschreven leerlingen - meisjes en jongens - in de 2 lagere klassen (later komt er een 3de klas én één zuster bij).

klassenfoto (1901)
klasfoto (1901)

Bij het begin van Wereldoorlog I, wanneer op 19 oktober 1914 de eerste Duitse troepen arriveren, slaan bijna alle inwoners op de vlucht en de school gaat dicht. Omdat verscheidene gezinnen al terugkeren mogen 2 zusters van de Duitse bezetter vanaf mei 1915 opnieuw les tot bij de ontruiming van héél Moorslede, in september 1917. Tijdens de latere vijandelijkheden blijft van de school enkel nog een ruïne over.

Wanneer de eerste vluchtelingen terugkomen na de oorlog, volgen de kinderen les in een schoolbarak in Moorslede-centrum. Vanaf 1 oktober 1920 wordt ook een barak neergezet op de speelplaats van de vernielde school van "t Kruiske". Elke dag komen 2 zusters van 't klooster er te voet naartoe om les te geven in 2 klassen. In 1926 is de school heropbouwd op de plaats van de vroegere school. Drie zusters ontfermen zich vanaf september over 3 klassen van telkens 2 studiejaren. Naast de school blijft een een Duitse bunker staan, die later tijdens Wereldoorlog II (1940-45) nu en dan dienst zal doen als schuilkelder. Maar de school lijdt geen noemenswaardige schade. Wel is ze tijdelijk gesloten tijdens de inval van de Duitsers (10 mei - 10 juni 1940).

de kleuterklas van Zr Hilonia in 1950
de kleuterklas van Zr Hilonia in 1950

Op 4 september 1947 start het kleuteronderwijs. In de bewaarschool van Zr Hilonia zitten 25 kleuters. Twee zusters en een juffrouw geven les in de lagere school, die 92 leerlingen telt, gespreid over 3 klassen. Wegens overbezetting dringen uitbreidingswerken zich op: in de tuin wordt een nieuw lokaal bijgebouwd.

leerlingen van het 3de en 4de leerjaar (1961), met Zr Emmanuëlle (rechts) en juffr. Agnes Hoorelbeke
leerlingen 3de + 4de leerjaar (1961), met Zr Emmanuëlle (r.) en juffr. A. Hoorelbeke (l.)

In 1968 wordt de 71-jarige directrice, Zr Emmanuël, opgevolgd door een leek, Lutgarde Bailleul. De laatste zuster, Zr Hilonia, houdt er bij haar 64ste verjaardag, in 1976, mee op. Voortaan bestaat het personeel van de school exclusief uit leken. Behalve één kleuterklas zijn er twee lagere klassen: het 1ste, 2de en 3de; het 4de, 5de en 6de leerjaar.

het 4de, 5de en 6de leerjaar (1988) met, in het midden bovenaan, meester Marniek Cnockaert,<br> nu directeur van de vroegere zustersschool in Slypskapelle
het 4de, 5de en 6de leerjaar (1988) met, in het midden bovenaan, meester Marniek
Cnockaert, nu directeur van de vroegere zustersschool in Slypskapelle

Op 1 september 1989 fusioneert de school met die van Slypskapelle. In 1995 wordt een sportzaal ingehuldigd. In 1998 zijn er opnieuw drie in plaats van 2 lagere klassen. In 2000 wordt het 100-jarig bestaan gevierd van de school. Helaas - wegens een toenemend tekort aan leerlingen - gaat de school al het jaar daarop dicht en wordt het gebouw in 2002 verkocht aan een gezin.

Het Kruiske, Kruiskedreef 2
bijgebouwen na WO II (o.m. sportzaal)

V. Waterdam

een klasfoto van de Waterdam-school uit 1911 (foto: Rik Lybeer/ G. Fauverq)
een klasfoto uit 1911 van de Maria-school van de Waterdam-wijk
(foto: Rik Lybeer, Heemkundige Kring Moorslede)

ruïnes van de Waterdam-school
ruïnes van de Waterdam-school na Wereldoorlog I
(foto uit coll.: Wilfried Deraeve, Oostnieuwkerke)

de verdwenen Waterdam-school stond op de plaats van de kleine loods met aanpalende weide
op de plaats van deze kleine schuur met weide stond de verdwenen Waterdam-school

Café 'Waterdam', vlakbij de plaats van de verdwenen wijkschool
de herberg "Waterdam", op de hoek van de Zonnebeeksestraat en de Dadizeelsestraat,
vlakbij de plaats van de verdwenen wijkschool (foto: Ludo Hameeuw)

De "Maria-school" in het gehucht Waterdam (1906), in de Grote Potterijstraat, vlakbij de hoek met de Dadizeelsestraat.
De school wordt er opgericht op paasdag 15 april 1906. Zoals U kan zien op de bovenstaande foto loopt het gebouw tijdens Wereldoorlog I (1914-18) zware schade op en wordt nadien niet meer heropgericht.

© Copyright 2007- . Alle rechten voorbehouden. Contact: E-mail