De Zusters van O.L.V.-ten-Bunderen (vanaf omstreeks het jaar 1269)
Moorslede 1269-1578
Frankrijk 1578-1587
Ieper 1587-1785
Moorslede 1785-2004
Zonnebeke 2004 -
varia

 

   Zoek op deze site met FreeFind

 

beluister ClassicNL tijdens het surfen, 128 K stereo

De Ten Bunderen wandelroute - 5

De St.-Achariuswijk op de hoek van de Stationstraat en de Passendaalsestraat  (Google Maps).
De St.-Achariuswijk (de rode stip toont de plaats van het Achariuskruis) op de hoek
van de Stationstraat en de Passendaalsestraat (Google Maps).

5. DE ST.-ACHARIUSHOEK

Aan de overkant van het kruispunt Molenstraat/Stationsstraat, op de hoek van de Stationsstraat/Passendaalsestraat staat een devotiekruis, de 5de halte van de Ten Bunderen wandelroute. We bevinden ons hier temidden van de historische St.-Achariuswijk. Volgens de Moorsleedse geschiedkundige R. Houthaeve gaat het hier om de allereerste woonkern van de gemeente, waar sinds mensenheugnis tal van wegen samenkwamen. Vanouds (de eerste schriftelijke vermelding ervan dateert uit 1425) stond er op deze hoek, of in de nabijheid ervan, een kapel, toegewijd aan St.-Acharius, bisschop van Doornik/Noyon (circa 621-639).


De St.-Achariushoek in de Stationsstraat (Google Street View).

Wellicht is hier een beetje voorgeschiedenis op zijn plaats. Tussen 58 en 50 v. Chr. werden onze dichtbeboste gewesten, bewoond door de Keltische volksstam van de Menapiërs, veroverd door de legioenen van de Romeinse veldheer Julius Caesar. Al in de 2de helft van de 3de eeuw drong het christendom sporadisch door, vanuit het toenmalig belangrijke Romeinse verkeers- en handelsknooppunt Doornik. De eerste missionarissen waren St.-Piatus (249-299) en later de eerste Doornikse bisschop en martelaar St.-Eleutherius (486-532).


Prediking van de H. Amandus. Vita Amandi (11de eeuw).
Saint-Amand-les-Eaux, abdij)

Vanaf de 5de eeuw drongen de Franken en vervolgens de Germanen binnen. Hier en daar vestigden ze kleine woonkernen, naar alle waarschijnlijkheid ook op het grondgebied van Moorslede. De nieuwe invallers zetten een rem op de verspreiding van het christendom. Vanaf de 7de eeuw was er - in het huidige Vlaamse deel van het Merovingische Rijk - sprake van een tweede, meer systematische kerstening, vooral door Sint-Acharius, bisschop van het samengevoegde bisdom Doornik-Noyon (circa 621-639), door diens opvolger Sint-Elooi (640-660) en door "de apostel der Franken" Sint-Amandus (600-679).

St.-Acharius. Reliekbeeld in de kerk van Haspres (Noord-Frankrijk)
St.-Acharius. Reliekbeeld in de kerk St.-Achaire van Haspres (bij Valenciennes)

In Vlaanderen is een groot aantal kerken en kapellen toegewijd aan de rondtrekkende heilige missiebisschoppen St.-Elooi en St.-Amandus. Maar het is merkwaardig dat in het toenmalig bisdom Doornik géén enkele kerk of kapel St.-Acharius als patroonheilige had, behalve de St.-Achariuskapel in Moorslede!

St.-Achariusbeeld in de kerk St.-Martin in Tollevast bij Cherbourg (Normandië)
St.-Achariusbeeld in de St.-Martinkerk in Tollevast bij Cherbourg.

Het is niet uitgesloten, maar evenmin bewezen, dat de H. Acharius (of een van zijn volgelingen?) tijdens zijn missioneringstochten, hier eigenhandig een evangelisatiekruis heeft geplant, zoals dat overal gebeurde op plaatsen waar al een heidens afgodsbeeld of tempeltje stond. Zo'n kruis gold als een soort van "totempaal", een veroveringsteken, waar de nieuwe christenen bijeenkwamen, in afwachting van de oprichting van een kleine bidplaats ("capella"). Wanneer de kapel in Moorslede Acharius is gebouwd, waar ze precies stond en wanneer ze verdween is niet duidelijk. Rond de kapel, op een kruispunt van 3 wegen en op een hoogte, groeide stilaan een gehucht. Vast staat dat de kapel vanaf de 15de eeuw een belangrijke bedevaartsplaats werd, waar St.-Acharius werd aanroepen tegen krankzinnigheid. Sanderus schreef in zijn atlas "Flandria Illustrata" (1732) dat men "uit gans Vlaanderen naar Moorslede kwam om te dienen bij Sint-Acharius en voor wie een kapel was opgericht".

De St.-Achariuskapel (bij de blauwe stip) op de kadasterkaart van Ferraris (1777).
De St.-Achariuskapel (bij de blauwe stip) op de kadasterkaart van Ferraris (1777).

Zo stonden er in Moorslede in de late Middeleeuwen, naast de St.-Martinusparochiekerk, nog 3 kleinere bedehuizen: deze St.-Achariuskapel, de kapel van het Gasthuis Ten Bunderen (in de Tuimelarewijk) en de kapel op het domein van de Heer van Slyps.

Schepen Daisy Decoene bij de plaatsing van het St.-Achariuskruis in 2013.
Schepen Daisy Decoene bij de plaatsing van het St.-Achariuskruis in 2013.

De Sint-Achariuskapel van weleer, waaraan tot de 19de eeuw een priester (onderpastoor van Moorslede) verbonden was, is nu verdwenen. Een oud devotiekruis, dat jarenlang bij een hoeve in de Molenstraat stond, moest in 2009 wijken voor de bouw van het jeugdcentrum "De 4link". Het fel beschadigde kruis kreeg een grondige restauratiebeurt. Enkel het lichaam van Christus kon worden gerecupereerd. Op woensdag 12 juni 2013 werd het aloude kruisbeeld plechtig ingehuldigd op deze Sint-Achariushoek, het hart van de eeuwenoude St-Achariuswijk.


Luchtfoto van de St.-Achariushoek (bij rode stip) in Moorslede (satellietfoto: Bing Maps)

© Willem Wylin - Copyright 2007- . Alle rechten voorbehouden. Contact: E-mail