AANVULLENDE HOSPITAAL-STATUTEN VAN 1181

Latijnse tekst van Meester Roger de Moulins, naar een 14de-eeuws manuscript uit het archief van de Hospitaalorde van St.-Jan van Jeruzalem, Div. I, vol. 69, 1ste deel, § 37. (Bron: J. Delaville Le Roulx. "Cartulaire général de l'Ordre des Hospitaliers de S. Jean de Jérusalem (1100-1310)". Parijs, Ernest Leroux, 1894, vol. 1, pp. 425-429)


Deel 1. - 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18  Deel 2. - 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 

SECUITUR CONFIRMATIO FACTA DE PREMISSIS, ET NONNULLA STATUTA CONDITA PER FRATREM ROGERIUM DE MOLINIS, SACRE DOMUS MAGISTRUM.

In nomine patris et filii et spiritus sancti, amen. Anno incarnationis domini nostri Jhesu Christi MCLXXXI, die vero dominica qua cantatur Letare Jerusalem mensis martii, ego Rogerius, servus pauperum Jhesu Christi, presentibus clericis et laicis et conversis fratribus in capitulo generali, ad laudem Dei et decus notre religionis, incrementumque et comodum pauperum infirmorum, suprascripta precepta et statuta ecclesiarum ad utilitatem pauperum presentium serie, de mea certa scientia, precipio et mando perpetualiter inviolabiliter observari.

1. Preceptum quidem est quod ad cognitionem et discretionem prioris sint ecclesie ordinate, videlicet quod prior disponat de libris, vestimentis, calicibus, turribulis, presbiteris, clericis, de perpetuoque lumine et de ceteris ecclesie ornamentis.

top

2. Post vero statutum, de assensu omnium fratrum, quod ad servicium pauperum Hospitalis Jerusalem quatuor sapientes medici deputentur, qui urinarum qualitates et infirmitatum diversitates discernere sciant, et qui in medicinis conficiendis, consulere possint eis.

3. Statutum per quem modum in convenienti longitudine et latitudine fiant infirmorum leci ad quiescendum, et quod quilibet lectus habeat suum cohopertorium, et duos drapperios proprios suos.

4. Statutum est quod pauperes habeant ad eundum ad cameras secretas et redeundum pelles ad induendum, botas ad calicandum, et caputia lane.

5. Post statui et precepi quod fiant modici berci pro infantibus peregrinarum feminarum qui nati erunt in domo, ut jacent soli et separati, ne aliquod inconveniens illi a matribus patiantur.

6. Postea precepi quod lecti mortuorum fiant ad modum unius archancele, sicut lecti fratrum defunctorum, et cohoperiantur uno cohopertorio rubeo cum alba cruce a parte superiori.

top

7. Postea precepi quod, in quacumque parte erunt domus infirmorum, infirmis in illis existentibus et quiescentibus preceptores earumdem domorum libenter deserviant, et necessaria ministrent sine ulla querela; pro quibus beneficiis loco retributionis celestium participes fiant rerum. Et si, quod absit, aliquod hujusmodi preceptum magistri Hospitalis quisque fratrum observare contempnet, fratres reliqui custodierint infirmos, illud magistro significent, et ipse illos per domus justitiam castigabit.

8. Postea precepit magister Hospitalis, cum consilio fratrum, ut prior Hospitalis Francie annuatim emat C costonios ad renovandum copertoria pauperum infirmorum, et in Jerusalem illos, transmittat, et illos etiam qui in ejus prioratu amore Dei fuerint oblati pauperibus Hospitalis.

9. In hunc modum et in eodem numero mittat prior S. Egidii in Jerusalem annuatim et totidem cotas emptas, quarum pretium in ejus responsionum solutione in compotum admitatur, et insuper illa que ultro erogati fuerint in elemosinas amore Dei in ejus prioratu pauperibus Hospitalis.

10. Prior etiam Italie duo milia brachia fustanorum diversorum colorum quolibet anno transmitat ejus dominis infirmis in Jerusalem; que etiam in solutione responsionum ejus in compotum admitatur.

11. Et prior Pise fustanos in eodem numero mittat.

12. Et totidem similiter prior Venetiarum; que etiam in solutionibus unius cujusque priorum predictorum in computum admitatur.

top

13. Et quod baylivi omnes partium ultramontane de domibus Hospitalis quas tenebunt sint prompti ad hoc servitium exercendum.

14. Baylivus vero Antiochie destinet in Jerusalem II M branchia bombacis ad opera cohopertorium infirmorum.

15. Prior Montispellerini mitat in Jerusalem duo quintalia cucari pro coficiendis lectuariis, sirupis et aliis medicinis ad opera infirmorum.

16. Et totidem etiam quintalia cucari mitat baylivus de Tabarie.

17. Prior autem Constantinopolitanus destinet illuc II C fibrorum ad servitium infirmorum.

18. Et quod fratres Hospitalis noctu dieque libenter custodiant infirmos tamquam eorum dominos. Additum est insuper in capitulo generali quod, in qualibet rua domus ubi infirmi jacebunt, IX servientes ad eorum servitium deputentur, qui de mandato fratrum humiliter infirmorum pedes et capita abluint, et pannis tergant, ac lectos faciant, et cibaria necessaria preparent, atque potum illis ministrent, et in cunctis rebus obediant ad comodum infirmorum.


DE CONFIRMATIONE FACTA PER FRATREM ROGERIUM DE MOLINS, MAGISTRUM PREFATUM, VIDELICET QUAS RES EADEM DOMUS DEBEAT OBSERVARE, SEQUITUR PARS SECUNDA.

Noverint universi et singuli fratres sacre domus Hospitalis S. Johannis Jerosolimitani, presentes pariter et futuri, quod ejusdem domus Hospitalis consueverunt bone consuetudines esse tales:

1. Primo quidem ipsa sancta domus Hospitalis homines et feminas, infirmos et infirmas, benigne recipere consuevit, etiam habere medicos quibus cura iminebat infirmorum, quique eisdem infirmis sirupa necessaria faciebant. Juxta consuetudines etiam bonas sacre domus, tribus diebus in septima carnes recentes porci aut motonis ministrabantur infirmis; illis autem, qui hiis carnibus vesci non poterant, tribuantur galine.

2. Inter duos infirmos pellem unam bidentium, et unum par botarum habere consueverant infirmi, quibus coperiebantur dum ad secretas cameras incedebant. Sacra domus Hospitalis mille pelles agnorum grossorum consuevit pauperibus tradere annuatim.

3. Infantes quoque per parentes abjectos recepit et nutriri fecit sacra domus ipsa. Sed pauperibus homini et femine, qui invicem affectabant matrimoniali ordine copulari, et ex quibus nupcias fecerent bona aliqua non habebant, scutelle II vel cibi duorum fratrum tribuebantur.

4. Consuevit etiam ipsa domus unum fratrem expertum et tres servientes habere, qui preparabant sotulares veteres, amore Dei pauperibus erogandos. Elemosinarius vero servientes dus consuevit tenere qui vestes veteres preparabat, amore Dei similiter largiendas pauperibus Jhesu Christi.

5. Idem etiam elemosinarius cuilibet capto cum primo a jugo captivitatis evellebatur, duodecim denarios de consuetudine erogavit.

top

6. Clerici quoque quinque pro animabus benefactorum domui Hospitalis consueverunt sua psalteria nocte qualibet recitare.

7. Consueverunt etiam triginta pauperes ad mensam semel, amore Dei et pro animabus predictis, cotidie manducare, quorum quinque erant clerici; sed ceteri viginti quinque pauperes coram conventu comedant.

8. Et tribus diebus in septimana elemosinam, panem unum et coquinatum cunctis pauperibus venientibus ministrabant.

9. In quadragesimis vero duabus, qualibet die sabbati, XIII pauperes ibidem comedebant, quibus abluebantur pedes, et cuilibet camisia, braque et sotulares dabantur, et tribus presbiteris seu tribus ex eis denarii tres, reliquis vero duo denarii cuilibet tradebantur.

10. Hec elemosina in sacra domo Hospitalis fuit proprie statuta, exeptis fratribus armorum, quos sacra domus honoranter tenebat, pluresque alias elemosinas ipsa domus agebat que non possunt particulariter demonstrari. In cujus rei vertitatem et testimonium, premissa coram fratribus Rogerio de Molinis, magistro Hospitalis, et Bernardo priore, et toto capitulo generali fuerunt lecta, et per ipsos pariter testificata.


top