|
|
 De anglikaanse kathedraal van Canterbury, waar de H. Thomas Becket werd vereerd. In de late Middeleeuwen waren de koninkrijken Engeland en Schotland rijk aan bedevaartplaatsen. De meeste Vlaamse pelgrims gingen er naartoe uit plicht (in uitvoering van een gerechtelijke overeenkomst of een opgelegde straf door een kerkelijke of wereldijke rechtbank), zelden uit spontane devotie. De 2 belangrijkste bestemmingen voor strafbedevaarders uit Vlaanderen waren Canterbury (Engeland) en Saint-Andrews (Schotland). I. EngelandIn Engeland waren er in de late Middeleeuwen een tiental pelgrimsoorden met enige uitstraling op het Europese continent. De bekendste waren Canterbury (St. Thomas Becket), Salisbury (O.L.Vrouw), Walsingham (O.L.Vrouw), Glastonbury, Norwich (de H. William), Yarmouth (De H. Nicolaas), York (de H. Petrus), Londen (St. Paulus), Dover (de H. Egidius), Peterborough (St. Pieter) en Lincoln (O.L.Vrouw).Canterbury De NW-zijbeuk in de kathedraal, waar aartsbisschop Thomas Becket werd vermoord. Canterbury (in het graafschap Kent, in het zuidoosten van Engeland) is nu de zetel van de primaat-aartsbisschop van de Anglicaanse Kerk. In de Middeleeuwen gingen vele Vlaamse (straf)pelgrims op bedevaart naar de beroemde kathedraal, waarin de H. Thomas Becket, de toenmalige aartsbisschop en kanselier in 1170 werd vermoord door 4 ridders, in opdracht van koning Hendrik II. Vanaf dat jaar groeide Canterbury razendsnel uit tot een der bloeiendste christelijke bedevaartsoorden in Europa. Aangespoord door het nieuws over de vele wonderdaden die de heilige werden toegeschreven, kwamen pelgrims (vooral uit noordelijk Frankrijk en uit andere landen palend aan de Noordzee, o.m. het graafschap Vlaanderen) massaal de stoffelijke resten vereren van Thomas Becket, opgeborgen in een marmeren graftombe in de crypte.  De moord op Thomas Becket. Reliekhouder, 1180. Vanaf 1220 werden de relieken opgebaard in een kostbaar verguld schrijn bedekt met edelstenen, bovenop een altaar in de nieuw gebouwde weelderige H. Drievuldigheidskapel, aan de oostkant van de kathedraal. Druppels van Thomas' bloed werden vermengd met het water van de bron bij de kathedraal, dat de pelgrims in een "ampulla" (loden flesje) mee naar huis namen.  Pelgrimsteken (insigne) van rond 1400. Vanaf de 14de eeuw werden in Canterbury - net zoals in Rome en Compostela - Jubeljaren georganiseerd, waaraan speciale aflaten waren verbonden. Na zijn breuk met Rome liet koning Hendrik VIII in 1538 de vereringspslaats vernietigen en leeghalen door Anglikaanse hervormers. Voor de ingang van de crypte staat nu een herdenkingsmonument aan Thomas Becket. Walsingham De ruïnes van de abdij van Walsingham. O.L.Vrouw van Walsingham (een dorp in het graafschap Norfolk) trok in de late Middeleeuwen veel bedevaarders, inclusief van het vasteland. In 1061 verscheen, volgens de overlevering, de Maagd Maria aan een plaatselijke adellijke vrouw en droeg haar op om er een replica te bouwen van haar H. Huis in Nazareth (naar het voorbeeld van Loreto in Italië). De dame liet in Walsingham een houten H. Huis bouwen, met daarin een beeldje van Maria met Kind. Rond 1153 bouwden een groep reguliere kanunniken (levend volgens de Regel van Augustinus) een priorij vlakbij en ontfermen zich over het heiligdom. De plaats raakte vanaf de 11de eeuw langzaam bekend en werd gedurende eeuwen een bekend Mariaoord in héél noordelijk Europa.  Beeld van O.L.Vrouw van Walsingham in de 19de eeuwse "Slipper Chapel". Na de breuk tussen Rome en koning Hendrik VIII (die zélf ooit pelgrimeerde naar Walsingham, evenals 2 van zijn vrouwen, Catharina van Aragon et Anna Boleyn!) werd het H. Huis in 1538 geplunderd en de bijhorende abdij verwoest. Het genadebeeld van Maria, ook "Maagd ter Zee" genoemd, werd verbrand in Londen, de kapel en kloostergebouwen werden als stallen gebruikt. In 1896 kocht een zekere Charlotte Boyd de "Slipper Chapel" en schonk haar aan de nabijgelegen abdij. Het jaar daarna herstichtte paus Leo XIII het oude beeld van O.L.Vrouw van Walsingham en de pelgrimstochten konden opnieuw starten. Van de middeleeuwse abdijgebouwen zijn enkel de ruïnes overgebleven. Salisbury De 13de eeuwse H. Maagdkathedraal van Salisbury. De huidige anglikaanse H. Maagd Mariakathedraal van Salisbury (niet ver van het prehistorisch monument van Stonehenge, in het graafschap Wiltshire) werd gebouwd tussen 1220 en 1258 in vroege Engelse Gotische stijl. Met haar fraaie westgevel uit 1265 wordt ze beschouwd als een architecturaal meesterwerk. De 123 meter hoge toren, die in 1330 werd bijgebouwd, was toen de hoogste torenspits ter wereld en is nog steeds de hoogste van héél het Verenigd Koninkrijk. De kloostergangen van de kathedraal (1280) zijn de oudste van Engeland. Daarnaast bezit de kathedraal de oudst werkende klok van de wereld, die dateert van voor 1386. In het mooie achthoekige Chapter House (1280) berust een van de nog 4 overgebleven kopieën van de Magna Carta. In de late Middeleeuwen werd de kathedraal van Salisbury druk bezocht door bedevaarders uit Engeland en ver daarbuiten (ook vanuit Vlaanderen). Glastonbury De ruïnes van de abdij van Glastonbury. Glastonbury (nu een provinciestadje in het graafschap Somerset in Zuid-West Engeland) was eeuwenlang een christelijk bedevaartsoord. Volgens de overlevering zou Jozef van Arimatea in het haar 63 na Christus de Kelk van het Laatste Avondmaal (de Heilige Graal) naar hier hebben overgebracht en een abdij gesticht. Het eerste stenen gebouw zou zijn opgericht in 712, in de 9de eeuw verwoest zijn door de Noormannen en in de 10e eeuw heropgebouwd. In 1539 werd de abdij verwoest op bevel van koning Hendrik VIII. De ruïnes ervan zijn nu eigendom van de Anglicaanse Kerk.  "St.-Michaels Tower" bovenop een heuvel bij Glastonbury Bovenop de heuvel Glastonbury nabij de stad prijkt de "St.-Michaels Tower", de toren van een verdwenen kerk uit de 14e eeuw. Aan de voet van de heuvel ligt de "Bron van de Kelk" (Chalice Well) waar, volgens de overlevering, de Heilige Graal ooit werd begraven. II. SchotlandSt.-Andrews De ruïnes van de romaanse kathedraal van St.-Andrews. Saint-Andrews (aan de Noorzeekust, tussen Edinburgh en Dundee) was, vanaf de 10de eeuw tot de Reformatie in de 16de eeuw, de kerkelijke hoofdstad van het koninkrijk Schotland en een pelgrimsoord met internationale uitstraling. Volgens een legende werden de relieken van de heilige apostel Andreas in de 8ste eeuw door de heilige bisschop Regulus (Riagail) vanuit de Griekse havenstad Patras per boot naar deze plaats (toen nog Kilrymont genaamd) overgebracht. Omstreeks 908 werd de bisschopszetel van Dunkeld overgeplaatst naar St.-Andrews. In de 11de eeuw werd begonnen met de bouw van een romaanse kerk in Normandische stijl, waarin St. Andreas werd vereerd als de patroonheilige van Schotland (het Andreaskruis staat nog steeds in de Schotse vlag!). Naast de kerk verrees in 1127 een Augustijner-priorij.  De 30-meter hoge St. Rule's Tower, een baken voor de middeleeuwse pelgrims De zogeheten St. Regulustoren (St. Rule's Tower) ervan bleef tot op heden bewaard en deed in de Middeleeuwen dienst als (licht)baken voor de pelgrims van over land en over zee. Tussen 1160 en 1318 werd een nieuwe kathedraal opgetrokken, het grootste bouwwerk van Schotland, dat in 1559, in de tijd van de gewelddadige Reformatie, in een ruïne werd herschapen, behalve de west- en oostgevel. Van het gasthuis voor pelgrims en van de bijhorende priorij, die overeind bleef staan tot het einde vande 17de eeuw, blijft nu nog enkel het grootste deel van de verdedigingsmuur over. In een museum kan men nog de fraai gesculpteerde 8 ste-eeuwse sarkofaag bekijken van de apostel Andreas.  Zijpaneel van de 8ste-eeuwse sarkofaag van St. Andreas. "Tsente Andries te Scotland" kwam in de late Middeleeuwen in Vlaanderen veel voor op tarieflijsten, met de bedragen om eventueel een gerechterlijk opgelegde bedevaart af te kopen. Vanuit Vlaanderen werd er naartoe gevaren vanuit Sluis tot in de haven van Edinburgh. De overblijvende 80 km werden te voet afgelegd.
|
